مدیر پیمان کیست؟
مدیر پیمان یکی از مهمترین افراد در یک پروژه ساختمانی است که با مدیریت پروژه و هماهنگی با مختلف نهادهای مرتبط با پروژه، تلاش می‌کند تا پروژه به موقع و با کیفیت تحویل داده شود. برای انجام این کار، مدیر پیمان مسئولیت‌های مختلفی را بر عهده دارد که شامل تهیه و خرید کالا و مصالح، انجام امور مالی، قرارداد و توافق با پیمانکاران و کارگران، مدیریت زمانبندی و نظارت بر پیشرفت پروژه و … می‌شود.
تفاوت مدیریت پیمان و پیمان مدیریت
در مورد تفاوت مدیریت پیمان و پیمان مدیریت، این دو اصطلاح در واقع به دو مفهوم مختلف اشاره می‌کنند. در مدیریت پیمان، مدیر پیمان مسئولیت اجرای پروژه را بر عهده دارد و از طریق قرارداد با پیمانکاران و تأمین‌کنندگان همکاری می‌کند. اما در پیمان مدیریت، مدیر پیمان به عنوان نماینده کارفرما در پروژه حضور دارد و مسئولیت مدیریت کلیه جنبه‌های پروژه، از جمله طراحی، اجرا و تحویل پروژه را بر عهده دارد و با تشکیل یک تیم مدیریت پروژه تمامی امور مربوط به پروژه را به صورت کامل کنترل می‌کند.
با توجه به تفاوت این دو مفهوم، بهتر است در هنگام استفاده از این اصطلاحات، دقت لازم را داشته باشیم و از هر یک در مورد مفهوم خود استفاده کنیم.
مزایای روش پیمان مدیریت
• کاهش هزینه
• کاهش مسئولیت های کارفرما
• صرفه جویی در زمان
• تسریع امور
شرح وظایف مدیریت پیمان اجرای ساختمان
•
o بررسی و برآورد اولیه هزینه‌های اجرایی با توجه به نقشه‌ها و مشخصات فنی و اجرایی پروژه
•
o تهیه و خرید کلیه مصالح و یا اجاره لوازم و ابزار و ماشین‌آلات اقدامات لازم جهت اخذ انشعابات
•
o نظارت کامل و دقیق و ایجاد هماهنگی‌های لازم در اجرای به موقع و صحیح ساختمان
•
o تهیه صورت هزینه‌های انجام‌شده و ارائه آن به صاحب کار
ازآنجا که اغلب مجریان طرحهای بزرگ عمرانی موفق به تکمیل و راه اندازی طرحهایشان، مطابق زمان و هزینه های پیش بینی شده نمی شوند، با مشکلات زیادی مواجه می باشند.
پیچیدگی تکنولوژیکی، تنوع تخصصهای مورد نیاز، نامناسب بودن طراحی ها ، حجم عظیم فعالیتها و همچنین تعداد زیاد سازمانها و افراد درگیر در طرح، همگی از مسائلی هستند که اغلب مجریان طرح را در پروژه های بزرگ و پیچیده از رسیدن به اهداف پروژه باز می دارند.
معضلات ناشی از این مسائل، زمانی نمود بیشتری خواهد داشت که مجری طرح تجربه و تخصص لازم را در اداره کردن پروژه های مدیریت پیمان مشابه کسب نکرده باشد و علیرغم نداشتن ذهنیت روشن نسبت به فعالیتها ونیازهای آتی پروژه، مسئولیت مدیریت و هماهنگی طرح را نیز بر عهده گیرد.مدیریت پیمان اجرای ساختمان بلند مرتبه را نیز برعهده مجری طرح می باشد.
درصد در مدیریت پیمان یا MC
با توجه به نوع قرارداد درصد مدیریت پیمان نیز متفاوت است. این تفاوت به طور مثال در ساخت ویلا یا ساختمان، بسته به حجم کار و نوع قراردادی که منعقد می‌شود، با میزان درصد و حق‌الزحمه مجری و پیمانکار ساختمان، یک رابطه مستقیم دارد.
هر چقدر حجم کار کمتر و یا زیادتر شود، بسته به حجم کار، میزان درصد مدیریت پیمان نیز کمتر و یا بیشتر می‌شود. دلیل این تفاوت هم این است وقتی که حجم کار خیلی زیاد باشد و میزان توافق حق مدیریت کمتر و یا نصف حق مدیریت پیمان در یک کار کوچک باشد، باز هم به نسبت سود بیشتری را برای مدیر پیمان خواهد داشت.

مزایای روش مدیریت پیمان یا مدیریت طرح
با توجه به نظارت مستقیم MC بر عملیات اجرایی پیمانکاران ساخت نیازی به خدمات نظارتی مهندسین مشاور نیست.
در صورتیکه MC در اواسط فاز طراحی و یا زودتر به کار گرفته شود، با ادغام شدن درون تیم طراحی و هماهنگی با تیم طراح قادر خواهد بود تجربیات و مهارتها مربوط به ساخت را در طراحی ها اعمال نماید تا منجر به کاهش زمان، هزینه، اجرایی شدن بهتر طرحها و افزایش امکان آنالیز مهندسی ارزش در مراحل طراحی و ساخت گردد.
o با توجه به نظارت مستقیم MC بر عملیات اجرایی پیمانکاران ساخت نیازی به خدمات نظارتی مهندسین مشاور نیست.

o حضور مدیریت پیمان در ایجاد هماهنگی مابین پیمانکاران ساخت و رفع مشکلات آنان موثر است و از تداخل در کارها جلوگیری می کند.

o چون مدیریت پیمان مستقیماً در طراحی و اجرا شرکت نمی کند، می تواند فارغ از مسایل مستقیم اجرایی منحصراً به مدیریت، برنامه‌ریزی و کنترل هزینه بپردازد.

o تنها هدف MC جلب رضایت کارفرما ,حفظ منافع آن است ، بنابراین تمایلات سودجویانه پیمانکاری ندارد.

o در این روش رقابت شدیدی مابین پیمانکاران ساخت ایجاد میگردد، زیرا کار به بسته های کوچکتری تقسیم شده است و پیمانکاران با انجام صحیح و بموقع آن، سعی در به دست آوردن بسته های کاری بیشتری دارند.

مديريت بر تداركات¬، ساخت و نصب و خدمات تكميلي پیمان کاري
• شامل ابلاغ شروع كار به پيمانكار منتخب براي اجرا
• بررسي و تأييد روش اجراي كار پيشنهادي توسط پيمانكار
• بررسي و اعلام نظر در مورد تكنولوژي اجراي كار پيشنهاد شده توسط پيمانكار
• تحويل ساختگاه براي تجهيز كارگاه به پيمانكار ساخت و هماهنگي در خصوص مسايل حقوقي مربوط به تملك اراضي
• بررسي و تأييد مدارك فني مربوط به مشخصات
• چگونگي انجام، زمان و استانداردهاي تجهيز كارگاه
• بررسي متن قراردادهاي منعقد شده با عوامل انجام خدمات تداركات موردنياز پروژه
• بررسي و تأييد فهرست اقلام مصالح و تجهيزات عمده و اصلي موردنياز براي سفارش
• بررسي و تأييد روش¬هاي تهيه مصالح، تجهيزات و ماشين آلات
• نظارت بر فرآيند ساخت كالا و تجهيزات
• انجام كنترلهاي كيفي
• بازرسي فني و آزمايشهاي كارخانه¬اي به منظور اطمينان از رعايت استانداردهاي فني
• بررسي و تأييد مشخصات فني مصالح و تجهيزات تهيه شده توسط پيمانكار در انطباق با اسناد
• كسب اطمينان از انجام اقدامات لازم براي پوشش بیمه اي
• حمل، تحويل گرفتن و ترخيص اقلام و تجهيزات وارداتي
• كنترل روش¬هاي اجراي كار با كسب اطمينان از تطابق آن با مدارك طراحي
• استانداردها، كنترل رعايت استاندار¬دهاي ايمني كارگاه با كسب اطمينان از كفايت اقدامات پيشگيرانه انجام شده توسط پيمانكاران

چالش های مدیریت پیمان
مدیریت پیمان یکی از مهمترین و پیچیده‌ترین ابعاد پروژه ساختمانی است و با چالش‌های فراوانی همراه است. در ادامه به برخی از این چالش‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. مشکلات مالی: یکی از بزرگترین چالش‌های مدیریت پیمان، مشکلات مالی است. مدیر پیمان باید توانایی مدیریت بودجه را داشته باشد و بتواند با مشکلات مالی مرتبط با تامین مالی، پرداخت حقوق کارگران و پیمانکاران و مسائل مالی دیگر مواجه شده و آن‌ها را حل کند.
۲. مشکلات زمانی: مدیر پیمان باید توانایی مدیریت زمان و برنامه‌ریزی درست را داشته باشد. او باید بتواند زمانبندی صحیحی را تدوین کرده و تمامی فعالیت‌ها را به موقع انجام دهد.
۳. تغییرات در طرح‌ها: در طول پروژه، ممکن است نیاز به تغییرات در طرح‌ها و یا تغییرات در مصالح و تجهیزات پروژه پیش آید. مدیر پیمان باید بتواند با توجه به شرایط جدید، طرح‌ها و برنامه‌ها را به‌روزرسانی کند و با تغییرات مواجه شده در مدت زمان کوتاهی سریعاً روبرو شود.
۴. مشکلات قانونی: مدیر پیمان باید با قوانین و مقررات مربوط به پروژه آشنا باشد و توانایی مدیریت مواردی مانند مجوزها، اجرای ضوابط ایمنی و بهداشتی و مسائل مربوط به حقوق کارگران را داشته باشد.
۵. مشکلات ارتباطی: مدیر پیمان باید توانایی بالایی در برقراری ارتباط با پیمانکاران، تأمین‌کنندگان، کارفرما و سایر نهادهای مرتبط با پروژه داشته باشد. برقراری ارتباط صحیح با این نهادها، موجب کاهش احتمال بروز مشکلات در پروژه و بهبود کیفیت اجرای پروژه می‌شود.
به طور کلی، مدیریت پیمان یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های پروژه ساختمانی است که نیاز به تخصص و تجربه دارد. برای مواجهه با چالش‌های مدیریت پیمان، مدیر پیمان باید توانایی‌های مدیریتی، تخصصفنی و مهارت‌های ارتباطی قوی داشته باشد و بتواند به صورت کارآمد و با تمرکز بالا، مدیریت پروژه را به بهترین شکل انجام دهد. همچنین، استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت پروژه، مانند مایکروسافت پروجکت، پرایماورا، و اسمارت شیت، می‌تواند بهبود قابل توجهی را در مدیریت پروژه و کاهش چالش‌های آن به همراه داشته باشد.

سوالات رایج در مورد مدیریت پیمان
مدیریت پیمان یکی از مهمترین وظایف یک مهندس عمران است. در ادامه به برخی از سوالات رایج در مورد مدیریت پیمان پاسخ می‌دهیم:
۱. پیمان چیست؟
پیمان یک توافق نامه رسمی بین دو طرف است که شرایط و مقرراتی را برای انجام یک پروژه و ارائه خدمات و کالاها تعریف می‌کند. پیمان معمولاً شامل جزئیات پروژه، زمانبندی، هزینه‌ها و شرایط پرداخت است.
۲. چه وظایفی در مدیریت پیمان وجود دارد؟
مدیریت پیمان شامل برنامه‌ریزی، نظارت و کنترل تمامی مراحل پروژه است. برای مدیریت پیمان، باید قرارداد پیمان، شرایط پروژه و زمانبندی را بررسی کرد و تضمین کرد که پروژه به موقع و با کیفیت تحویل داده شود. همچنین، باید مدیریت ارتباطات با مشتریان و تأمین‌کنندگان را نیز از دست ندهید.
۳. چگونه می‌توان برای مدیریت پیمان آماده شد؟
برای آماده شدن برای مدیریت پیمان، باید با شرایط و مقررات مرتبط با پیمان‌ها آشنا شوید و توانایی برنامه‌ریزی و مدیریت پروژه را داشته باشید. همچنین، برای موفقیت در مدیریت پیمان، باید توانایی ارتباط با مشتریان و تأمین‌کنندگان را داشته باشید.
۴. چه مشکلاتی ممکن است در مدیریت پیمان پیش بیاید؟
مشکلات مختلفی در مدیریت پیمان ممکن است پیش بیاید، از جمله تأخیر در تحویل پروژه، اختلافات در مقررات و شرایط پیمان، عدم انطباق با استانداردها و مشکلات مالی. برای جلوگیری از این مشکلات، باید برنامه‌ریزی دقیق و نظارت مستمر بر پروژه انجام شود.
۵. چگونه می‌توان از مشکلات در مدیریت پیمان جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از مشکلات در مدیریت پیمان، باید قرارداد پیمان را با دقت بررسی کرد و تأکید بر رعایت شرایط و مقررات در طول پروژه داشت. همچنین، باید برای نظارت مستمر بر پروژه وبرنامه‌ریزی دقیق از پیش‌بینی مشکلات و اختلافات ممکن استفاده کرد. همچنین، برای جلوگیری از مشکلات مالی، باید بودجه پروژه را به دقت تعیین کرد و هزینه‌های پروژه را در طول زمان کنترل کرد. ایجاد یک فرآیند نظارت و بازبینی قوی بر انجام کارها و ارتقای کیفیت پروژه نیز می‌تواند به جلوگیری از مشکلات در مدیریت پیمان کمک کند.
شرح خدمات مدیریت پیمان آیهان
• خدمات مدیریت، هماهنگی و مشاوره
• تعیین خط مشی های اجرایی پروژه و رویه ها
• برنامه ریزی، تهیه برنامه های زمان بندی، کنترل
• پیشرفت عملیات و گزارش دهی به کارفرما
• هماهنگی عملیات اجرایی و نظارت بر ساخت
• کنترل و هماهنگی در مورد حمل و نقل، مواد و مصالح
• کنترل مواد، مصالح وتجهیزات
• بازرسی میدانی، تست و راه اندازی
• خدمات دوره بهره برداری
• برآورد و کنترل هزینه
• تهیه اسناد و مدارک
• کنترل کیفیت و تضمین کیفیت
• مساعدت در امر استخدام و آموزش پرسنل بهره برداری
مدیریت پیمان در اصفهان
• کار مدیریت پروژه از دوش کارفرما برداشته شده ، مسائل فنی ، ایمنی ، ارتباط با همسایگان ، پیمانکاران جزه سازمانها به عهده تیم مدیریت پیمان است .
• پیمانکار نگران تغییر قیمتها نیست ، تغییر قیمتها تاثیر بر کیفیت کار ندارد . پیمانکار به دنبال ادعای تغییر قرارداد بابت نوسانات بازار و تعدیل و … نیست .
• درآمد پیمانکار وابسته به پیشرفت پروژه است و تمام موارد جانبی کنار گذاشته می شود .
• کارفرما به سلیقه خود می تواند برخی جزییات را تغییر دهد و پیمانکار موظف به اجرای آن است . هزینه تغییرات به عهده پیمانکار نیست .
• جزییات مالی ؛ خرید ها و پرداختها در اختیار کارفرما است و هزینه های واقعی پروژه به وی نشان داده می شود .
• پیچیدگی های فنی تاثیری بر ادعای پیمانکار نداشته و تیم مدیریت موظف به اجرای تصمیمات کارفرما است .